Czym zajmuje się psychologia społeczna?
Psychologia społeczna to dyscyplina, która wykorzystuje metody naukowe do zrozumienia i wyjaśnienia, jak na myśli, uczucia i zachowania jednostki wpływa obecność innych ludzi.
Czym jest psychologia społeczna?
Psychologia społeczna jest dziedziną psychologii, która bada interakcje społeczne, ich przyczyny i skutki dla jednostki. Stara się zrozumieć, jak ludzie działają i zmieniają się pod wpływem swojego środowiska społecznego.
Głównym założeniem psychologii społecznej jest to, że część zachowań człowieka jest regulowana przez pewne normy społeczne, które mogą być obecne nawet wtedy, gdy jesteśmy sami. Zatem sposób, w jaki działamy, wynikałby z mieszaniny naszych stanów psychicznych z sytuacjami społecznymi, w których jesteśmy zanurzeni. Nauka ta bada wiele różnych zjawisk, takich jak wpływ grupy na jednostkę, czynniki wpływające na perswazję, altruizm, przyjaźń, a nawet miłość.
Co bada psychologia społeczna?
Dyscyplina ta stara się zrozumieć, jak nasze indywidualne zachowania są modyfikowane przez środowisko, w którym mają miejsce. Zachowujemy się różnie w zależności od tego, z kim jesteśmy, jaka jest nasza rola w grupie, czy jak postrzegamy siebie w stosunku do innych.
Psychologia społeczna próbuje również opisać, jak postrzegamy innych ludzi i jak to może modyfikować nasze zachowanie. Nie chodzi o to, by zrozumieć, jak działamy na poziomie akademickim, ale by nauczyć się modyfikować zachowania i łagodzić negatywny wpływ grup na nas. Na przykład jednym z obszarów, na którym w ostatnich latach skupiła się psychologia społeczna, jest zrozumienie, dlaczego młodzi ludzie zaczynają palić lub pić, mimo że są świadomi niebezpieczeństw związanych z tymi zachowaniami. Dzięki określeniu, jak grupa rówieśnicza wpływa na te sytuacje, możliwe będzie ograniczenie występowania tego problemu.
Obszary psychologii społecznej
Psychologia społeczna potencjalnie obejmuje badanie każdej dziedziny, w której może występować wpływ innej osoby lub grupy. Dlatego liczba przedmiotów, które można badać w tej dyscyplinie, jest niemal nieskończona. W praktyce jednak można wyróżnić kilka obszarów, na których skupiły się badania tej dyscypliny. Najważniejsze z nich zostały pokrótce przedstawione poniżej.
Zgodność
Dlaczego niektóre jednostki mają tendencję do ciągłego przestrzegania norm społecznych, a inne się przeciwko nim buntują? Jakie czynniki wpływają na nasze decyzje o tym, czy zachowamy się zgodnie z tym, czego oczekuje od nas grupa?
Konformizm to rodzaj wpływu społecznego, który polega na zmianie przekonań lub zachowań w taki sposób, aby lepiej pasowały do grupy odniesienia. Jej badanie jest jedną z najważniejszych dziedzin w całej psychologii społecznej.
Posłuszeństwo
Posłuszeństwo to forma wpływu społecznego, w której jednostka działa w odpowiedzi na polecenie wydane przez inną osobę, zwykle autorytet. Zakłada się, że aby posłuszeństwo rzeczywiście zaistniało, podmiot nie zachowałby się w ten sam sposób w przypadku braku polecenia.
Szczyt rozwoju tej dziedziny przypadł na okres po II wojnie światowej, kiedy to próbowano zrozumieć, w jaki sposób okrucieństwa popełnione w nazistowskich Niemczech mogły się wydarzyć z rąk ludzi, którzy w innych okolicznościach mogliby prowadzić zupełnie normalne życie.
Samoakceptacja
Choć na pierwszy rzut oka może się to wydawać dziwne, psychologia społeczna bada również nasze wyobrażenie o sobie. To sposób, w jaki postrzegamy siebie, nasze przekonania na temat tego, kim naprawdę jesteśmy. Kluczem jest to, że na ten pogląd o tym, kim jesteśmy, duży wpływ mają nasze grupy odniesienia.
Dyskryminacja
Kolejną z dziedzin najczęściej badanych przez psychologię społeczną jest dyskryminacja, oparta na takich czynnikach jak płeć, pochodzenie etniczne, orientacja seksualna, wiek czy kraj pochodzenia.
Prawie wszystkie formy dyskryminacji opierają się na stereotypach i uprzedzeniach, które wynikają ze sposobu, w jaki postrzegamy różne grupy ludzi. Uprzedzenia zawierają komponenty poznawcze (myśli), emocjonalne i behawioralne. Konieczne jest ich zbadanie, aby dowiedzieć się, jak złagodzić ich najgorsze skutki i zrozumieć, dlaczego powstają.
Relacje osobiste
Co sprawia, że nawiązujemy trwałą przyjaźń z tą, a nie inną osobą? Dlaczego się zakochujemy i jak rozwija się to uczucie? Czym różni się nasza relacja z rodzicami od relacji np. z szefem? Psychologia społeczna próbuje odpowiedzieć na wszystkie te pytania i wiele innych.
Na rodzaj relacji, które rozwijamy i sposób ich ewolucji, duży wpływ ma kontekst społeczny, w którym żyjemy. Zrozumienie tego wpływu ma więc fundamentalne znaczenie dla określenia jednego z najważniejszych aspektów naszego życia.
Zachowania społeczne
Dlaczego jedni pomagają obcym ludziom nawet z narażeniem własnego życia, a inni bez prowokacji atakują i napadają na innych? Zrozumienie, dlaczego zachowujemy się w określony sposób wobec innych ludzi, jest jedną z najważniejszych dziedzin badań w całej psychologii społecznej.