Zmysł węchu okazuje się jednym z najważniejszych w życiu człowieka: zwykle nawet nie zdajemy sobie sprawy z tego, jak często korzystamy z niego każdego dnia. Węch już od pierwszych dni życia pozwala dziecku poznawać świat, zapamiętywać różne zapachy i kojarzyć je zarówno z przyjemnością, jak i niebezpieczeństwem. Układ węchowy jest bardzo czuły i wrażliwy, składa się z ogromnej liczby receptorów. Nie u wszystkich jednak węch działa tak samo poprawnie, a przyczyn problemów może być bardzo wiele. Zwykle należą do nich choroby, zaawansowane alergie lub zaburzenia związane z niewłaściwym przetwarzaniem bodźców zewnętrznych. Świetnym sposobem na rozwinięcie zmysłu węchu i jego lepsze działanie będzie trening zapachowy. Tego rodzaju ćwiczenie może okazać się także pomysłem na interesującą i atrakcyjną dla dziecka zabawę.

Zastosowanie

Trening zapachowy stosowany jest przede wszystkim u dzieci, u których rozpoznano zaburzenia integracji sensorycznej (zaburzenia SI). Dzięki treningowi i dobraniu odpowiednich próbek zapachowych możliwa jest właściwa stymulacja oraz rozwój zmysłu węchu, poprawa koncentracji, zmniejszenie napięcia, a także uspokojenie albo pobudzenie dziecka, w zależności od rodzaju jego zaburzeń. Celem treningu jest również nauka różnicowania zapachów u dzieci, u których zmysł węchu nie pracuje w pełni poprawnie. Objawami zaburzeń integracji sensorycznej w sferze zmysłu węchu są najczęściej:

• odczuwanie nieprzyjemnego, intensywnego zapachu w miejscu, gdzie nic nie czuć,
• nadwrażliwość na niektóre zapachy (perfumy, mydło, kosmetyki, przyprawy),
• częste zatykanie nosa, wkładanie do nosa rozmaitych przedmiotów,
• częste wydmuchiwanie nosa albo dłubanie w nosie.

Trening węchowy może być z powodzeniem stosowany również u osób, które przeszły zakażenie koronawirusem. Jak wiadomo, w wielu przypadkach objawem zakażenia jest utrata węchu i smaku. Na takie objawy skarży się także wielu ozdrowieńców. W odzyskaniu pełni węchu po zakażeniu Covid-19 również pomoże prowadzony regularnie trening zapachowy: szczególnie pomocne mogą być tutaj olejki o zapachu róży, goździków, cytryny, lawendy lub eukaliptusa. Trening przynosi efekty i poprawia funkcjonowanie zmysłu węchu po kilku tygodniach.

Zestaw do treningu zapachowego

W sklepach internetowych możemy znaleźć bogatą ofertę gotowych zestawów do treningu węchowego: zestawy takie kosztują najczęściej ok. 100-150 złotych. W zestawie znajdziemy określoną ilość buteleczek z olejkami zapachowymi (są to zapachy wyciszające i pobudzające), a także karty z rysunkami owoców/produktów, symbolizujących dany zapach. Zestaw najczęściej umieszczony jest w estetycznym i praktycznym pudełku umożliwiającym bezpieczne przechowywanie wszystkich elementów. Zestaw do treningu węchowego możemy również wykonać samodzielnie.

Propozycje ćwiczeń/zabaw

Wykorzystując zestaw do treningu zapachowego, można podawać dziecku poszczególne zapachy, a następnie poprosić, aby wskazało odpowiadającą zapachowi kartę z owocem. Możemy także zasłonić dziecku oczy i podając olejek, poprosić je o określenie zapachu (czy jest przyjemny/nieprzyjemny) lub zapytać, z czym dany zapach mu się kojarzy. Innym pomysłem na zabawę jest podanie dziecku kilku zapachów (jeden po drugim), a następnie prośba o odwzorowanie kolejności podanych zapachów poprzez właściwe uporządkowanie kart.

Olejki zapachowe podajemy dziecku przez kilka sekund i pojedynczo (nie wszystkie na raz). Samodzielne wykonanie zestawu polega na skompletowaniu wybranych olejków zapachowych oraz położeniu na stole owoców bądź produktów o określonych zapachach. Podajemy dziecku wybrany olejek, a ono wskazuje owoc, który odpowiada podanemu zapachowi. To świetna i rozwijająca zabawa!

W terapii zapachowej możemy wykorzystywać również zapachy zarówno przyjemne dla dziecka, jak i nieprzyjemne (drażniące). Po podaniu zapachu nieprzyjemnego należy podać dziecku zapach neutralny (kawa albo olejek kawowy). Terapię kończymy zawsze podaniem przyjemnego zapachu.