Organizacja stypy – w jaki sposób konsolacje pomagają gościom i rodzinie zmarłego po pogrzebie?
Pogrzeb to bardzo smutne i przykre wydarzenie. Zrozpaczona rodzina i przyjaciele nieraz przyjeżdżają z daleka, aby wziąć udział w ostatnim pożegnaniu i pocieszyć pogrążonych w smutku bliskich zmarłego. Niektóre rodziny zapraszają gości tylko na ceremonię pożegnalną i pochówek na cmentarzu, natomiast inni organizują również tzw. stypy lub konsolacje. W naszej kulturze przyjął się zwyczaj spotkań przy obiedzie w bliskim gronie po pogrzebie. Niektórzy zapraszają uczestników pogrzebu do domu, natomiast inni wynajmują salę na stypę. Czemu służy taka uroczystość?
Zapewnienie ciepłego posiłku gościom
Część osób przyjeżdża z daleka, żeby towarzyszyć zmarłemu członkowi rodziny w ostatniej podróży, lub pożegnać dawnego przyjaciela, współpracownika lub sąsiada. Zdarza się, że goście przybywają na pogrzeb nawet z zagranicy. Po długiej podróży ludzie są głodni i wyczerpani, a pogrzeb dodatkowo ich stresuje i męczy.
Pogoda w trakcie ceremonii pogrzebowej również nie zawsze dopisuje. Bywa, że podczas wizyty na cmentarzu leje deszcz lub ściska mróz. Warto wtedy umożliwić zmarzniętym i przemoczonym uczestnikom pogrzebu możliwość odpoczynku, zjedzenia ciepłego posiłku i rozgrzania się na stypie, aby nikt z nich nie złapał przeziębienia.
Pierwszym powodem urządzania konsolacji staje się więc gościnność i troska o przyjezdnych. Jeśli uczestnicy mieszkają tam, gdzie odbywa się pogrzeb, nie trzeba ich podejmować, ale jeśli przybywają z daleka, warto o nich się zatroszczyć.
Pocieszenie i wsparcie bliskich zmarłego
Śmierć w bliskiej rodzinie to wstrząsające wydarzenie, a krewni często są w szoku i nie mogą uwierzyć w to, co się stało. Nieraz upływa sporo czasu zanim uda im się pogodzić z niesprawiedliwym losem. Udział w pogrzebie i rozmowy z krewnymi podczas stypy, wspólne spędzanie czasu z innymi i ciepły posiłek to często ostatnie na co ci ludzie mają ochotę. Niemniej jednak, takie przepracowanie tragedii zwykle pomaga im w odzyskaniu równowagi psychicznej i szybszym dojściu do siebie.
Zdarza się również, że niespodziewane odejście zmarłego stawia jego najbliższych w trudnej sytuacji życiowej. Czasem problemem staje się sytuacja materialna krewnych, gdyż umarł główny żywiciel rodziny lub owdowiały małżonek nie radzi sobie z samodzielnym spłacaniem kredytu hipotecznego. Bywa także, że dziecko zostaje sierotą, lub samotny rodzic przestaje sobie radzić z nawałem obowiązków i popada w depresję.
Podczas konsolacji w większym gronie znacznie łatwiej trafić na kogoś, kto zaproponuje osamotnionym pomoc i wsparcie. Nawet drobny gest, taki jak wyprowadzenie psa, ugotowanie obiadu, czy podwiezienie dziecka do szkoły robi ogromną różnicę. Najważniejsze, że rodzina zdaje sobie wtedy sprawę, że nie są sami na świecie i że ktoś nadal o nich myśli, troszczy się, kocha.
Wspominanie zmarłej osoby
W kulturach pogańskich stypy i konsolacje wiązały się z wierzeniami religijnymi dotyczącymi kultu przodków. Uważano, że duch zmarłego bierze udział w uczcie na jego cześć, lub że ceremonie ofiarne pomagają mu na tamtym świecie. Obecnie, w czasach chrześcijaństwa i racjonalizmu, te stare zwyczaje odeszły w przeszłość, a stypa ma charakter świecki.
Nadal jednak często wspomina się zmarłego podczas wspólnego obiadu. Bliscy wymieniają się anegdotkami i historiami z życia pochowanej osoby. Nieraz członkowie rodziny i znajomi wygłaszają mowy, opowiadając jak znajomość ze zmarłym wpłynęła na ich życie. Bywa, że dopiero podczas konsolacji ludzie dowiadują się, jak bardzo komuś pomógł ich bliski.
Niektórzy przygotowują również prezentacje multimedialne, poświęcone sylwetce zmarłego człowieka. W materiał wplata się zdjęcia, cytaty, wspominki. W ścisłym gronie bliskich, przy wspólnym posiłku i poważnej muzyce skłaniającej do refleksji, znacznie łatwiej klei się rozmowa o zmarłym.
Czy należy organizować konsolację dla gości? Taka decyzja należy wyłącznie do najbliższych chowanej osoby. Jeśli jednak dojdzie do wspólnego spotkania, stypa pomoże gościom ochłonąć po pogrzebie, pomóc najbliższym w przeżywaniu żalu i znalezieniu praktycznej pomocy, oraz przybliżyć innym uczestnikom postać zmarłej osoby.